10 Aralık 1948’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen İnsan hakları evrensel beyannamesine göre, Irk, renk, din, dil, cinsiyet,siyasi görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet gibi hiçbir ayırım gözetmeksizin herkesin haklarını güvence altına alarak, insanlık ailesinin tüm üyelerinin onurunu, eşitliğini ve devredilemez haklarını tanımaktadır.
Beyannamenin Temel İlkeleri
Madde 1: Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar.
Madde 3: Herkesin yaşama, özgürlük ve kişi güvenliği hakkı vardır.
Madde 18: Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü.
Madde 19: İfade özgürlüğü.
Madde 23: Çalışma hakkı, adil ücret ve sendika kurma özgürlüğü.
Madde 25: Sağlık ve refah için yeterli yaşam standardı (beslenme, giyim, barınma, tıbbi bakım).
Madde 26: Eğitim hakkı.
Türkiye’de 2025 itibarıyla asgari ücretliler ve emekliler yukarıdaki maddelerin hangisine ulaşabiliyor?
2025 yılı için net asgari ücret yaklaşık 22.104 TL olarak belirlendi. 2025’te en düşük emekli maaşı 14.469 TL, bayram ikramiyesi ise 4.000 TL oldu. TÜRK-İŞ Ekim 2025 verilerine göre dört kişilik bir aile için açlık sınırı 28.412 TL.
Aynı dönemde yoksulluk sınırı 92.547 TL olarak hesaplandı. Bekâr Çalışan Yaşam Maliyeti: 36.984 TL. iken ne beslenmeye ne tıbbi ihtiyaçlara ne de ev kiraları ile başa çıkmanın imkansız göründüğü aşikardır.
Peki ne yapılmalıdır?
Sosyal Destek Programları: Doğrudan gelir desteği, gıda ve kira yardımları.
Sağlık Güvencesi: Ücretsiz veya düşük maliyetli sağlık hizmetleri.
Eğitim Desteği: Çocuklar için ücretsiz eğitim ve burs imkânları.
İstihdam Politikaları: Asgari ücretin yaşam maliyetine göre düzenlenmesi, emekli maaşlarının insanca yaşamı karşılayacak seviyeye çıkarılması.
Sosyal Konut Projeleri: Dar gelirli ailelere uygun fiyatlı barınma sağlanması.
Vergi Adaleti: Gelir dağılımını dengeleyen, düşük gelirli kesimi koruyan vergi politikaları, bunlarla birlikte;
Asgari ücretin ve emekli maaşlarının yaşam maliyetine endekslenmesi, hem İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin öngördüğü 'insanca yaşam standardı'na yaklaşmak hem de toplumda adalet duygusunu güçlendirmek açısından kritik bir adım olacaktır
Açlık ve yoksulluk sınırları düzenli olarak ölçülüyor. Asgari ücret bu verilere bağlanırsa, çalışanların en azından temel ihtiyaçlarını karşılaması garanti edilir.
Yaşam maliyetine endeksleme, ücretlerin enflasyon karşısında erimesini önler.
Çalışanların emeğinin karşılığını alması, toplumsal huzuru ve üretim motivasyonunu artırır.
Aynı sistem emekli maaşlarına da uygulanabilir; böylece yıllarca çalışmış insanların yaşam standardı korunur.
Barınma, beslenme, sağlık ve eğitim ihtiyaçlarının karşılanması. Gelir dağılımında denge, tüketim gücünün artma, daha üretken ve motive iş gücünü sağlayabilir
Asgari ücretin yaşam maliyetine endekslenmesi, sadece ekonomik bir düzenleme değil; aynı zamanda insan onurunu koruyan bir sosyal politika olur. Bu yaklaşım, Beyanname’nin 25. maddesinde belirtilen 'yeterli yaşam standardı'nı hayata geçirmenin en somut yollarından biri olacağını düşünüyorum.
#HalilİbrahimŞAHİNLER
#MERKEZSAĞPARTİGENELBAŞKANVEKİLİ
Yorum Yazın